Aşılı Fide Kullanımı

Bitkisel üretimde aşılama tekniği yeni olmayıp, tarihçesi çok eskiye dayanmaktadır. İlk aşılama çalışmalarının M.Ö. 1500’li yıllarda uzak doğuda ağaçlar üzerinde başladığı bilinmektedir. Sebzeler üzerindeki ilk başarılı çalışmalar ise günümüze oldukça yakındır. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Fusarium solgunluğuna karşı, karpuzun su kabağı anacı üzerine aşılanması ile ilk başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Toprak kökenli hastalıklara ve nematoda karşı aşılamanın etkisi sebzecilikte çok açık bir şekilde görülmüştür. Gelin, geçmişten günümüze yaygın olarak kullanılan ve başarılı sonuçlar veren aşılı fide kullanımını detaylı olarak işleyelim.

Aşılama Nedir?

Aşılama, iki bitkiyi vejetatif olarak bir araya getiren bir tekniktir. Aşılama işlemi için anaç ve kalem olmak üzere iki bitkiye ihtiyaç duyulur. Anaç, bitkinin kök bölgesini ifade eden ve ürün vermeyen kısımdır. Kalem ise anaca eklenecek olan, bitkinin ürün veren üst kısmını ifade eder. Her iki bitki de tohumdan yetiştirilir. Anaç ve kalem aşılama sırasında birbirine uyması açısından, gelişimlerinin de aynı zamanda olması gerekmektedir. Bunu sağlayabilmek için önce anaç tohumu ardından kalem tohumu ekilmelidir. Çeşitlerin genetiğine göre değişmekle beraber 5 – 9 gün ara ile ekilmesi gerekir.

Aşılı Fide Nedir?

Aşılama işlemi için toprak kısmında kalacak olan anaç ve istenilen ürünü verecek olan kalem belli açılarda kesilerek, aynı açılarda birbirlerine aşılama klipsleri ile tutturulur. Yapılan bu işlem sonucunda birbirine kaynayan fidelere aşılı fide denir. Örneğin verimli ve kaliteli domates tohumundan oluşan bir fideyi ele alalım. Fidenin dikim yapılacağı bölgede görülen hastalık veya zararlılara dayanıklı domates bitkisi anaç olarak seçilirken, dikim yapılacak bitki kalem bitki olarak üzerine aşılanır. Bu şekilde kaliteli ve dayanıklı bitki elde edilmiş olur.

Aşılı Fidenin Faydaları Nedir?

• Anacın güçlü olmasından kaynaklı, kökten daha iyi beslenme sağlanır.
• Toprakta bulunan su ve elementler, bitki kökünden yukarıya doğru çok daha iyi ve kuvvetli bir şekilde ulaştırılır.
• Olumsuz koşullarda, normal bir fideye göre daha iyi sonuç verir.
• Toprak ıslahında ve bitki korumada kullanılacak kimyasalların azalması ve topraktaki bitki besin maddelerinin daha iyi alınması sonucunda çevreye verilecek zarar minimuma indirilir.
• Aşılı fide güçlü geliştiği için, bitkinin hastalık ve stres koşullarına dayanımı artar. Anaç olarak kullanılan çeşide göre değişmekle beraber toprak kaynaklı hastalıklara karşı tolerans sağlamaktadır.